AybPod

#25 Թարգմանությունը չպետք է հարմարվի միջինից ցածր ընթերցողի ճաշակին

Episode Summary

Հոկտեմբեր ամիսը նշանավորում է «Սուրբ Թարգմանչաց տոն»-ը, ու սա ևս մեկ հնարավորություն է համախմբել կրթությամբ հետաքրքված և մտահոգ մարդկանց: «Այբ» կրթական հիմնադրամը, լինելով թարգմանչության շարժման կրող, առաջնորդվելով Հայաստանում կրթության բարձր նշաձող սահմանելու գաղափարով, նոր և առանցքային բովանդակություն և մոտեցում է բերում ժամանակակից դպրության մեջ: Սա է պատճառը, որ կարևորելով հայերեն բարձր որակի թարգմանություններն ու դրանց հանրայնացումը, «Այբփոդ»-ի այս էպիզոդում զրուցում ենք ԵՊՀ պրոֆեսոր, «Զանգակ» հրատարակչության մանկական գրականության խմբագիր Ալվարդ Ջիվանյանի հետ: Աշխարհահռչակ մանկական գրականության բեսթսելեր «Հարի Փոթեր»-ի հայերեն թարգմանության հեղինակը երբեք չի հարմարեցնում տեքստը միջին կամ միջինից ցածր ընթերցողի ճաշակին և ունակություններին, քանի որ վստահ է, որ թարգմանության միջոցով ընթերցողը կրթվում է: «Համացանցային սերունդ»-ը մի փոքր ծուլանում է, գնում է դյուրին ու պարզ տեքստերի հետևից՝ դրա տակ քողարկելով լեզվի պակաս իմացությունը, բայց ո՞վ ասաց, որ նեղ բառապաշարով լեզուն է ժամանակակից լեզուն: Թարգմանչի խնդիրն է կատարել բնական, տվյալ լեզվի հետ ներդաշնակ թարգմանություն, բայց եթե դիտարկենք այն անգլալեզու գրականության նմուշները, որ թարգմանում է Ջիվանյանը, ապա դրանք հագեցած են դժվարամարս բառերով, հետևաբար ընթերցողը պետք է պատրաստակամ լինի կարդալ ու սովորել նոր բառեր: Սլենգով գրված անգլերեն տեքստը սլենգային հայերենով թարգմանելը մեղանչանք չէ մեր լեզվի դեմ, այլ ճիշտ և դիպուկ թարգմանություն: Միշտ պետք է հաշվի առնել ընթերցողի կարծիքը, մոտեցումները, իսկ դրա համար համացանցը լավագույն հարթակն է կապ պահպանելու ու ականջալուր լինելու կարդացողին: Թարգմանությունը տվյալ գործի վերաստեղծումն է, հետևաբար թարգմանելիս պետք է ոչ միայն լավ տիրապետել և՛ բնագրի լեզվին, և՛ թիրախ լեզվին, այլ նաև մշակույթին, մտածողությանը և այլն: